1 września 2015

Darmowe podręczniki – pytania i odpowiedzi

Który wykaz podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego obejmuje podręczniki dostosowane do wymogu wieloletniego użytkowania?

Decydując się na wybór podręczników na rok szkolny 2015/2016 do klasy I, II i IV szkoły podstawowej oraz klasy I gimnazjum nauczyciele powinni korzystać z wykazu podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego, przeznaczonych do kształcenia ogólnego, dostosowanych do wieloletniego użytku (wykaz ten znajduje się na stronie internetowej MEN pod adresem: http://www.men.gov.pl/podreczniki/).

Jak rozliczać wydatki na zakup materiałów ćwiczeniowych? Jakie elementy są materiałami edukacyjnymi, a jakie ćwiczeniowymi?

Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. definiuje w następujący sposób materiały edukacyjne
i materiały ćwiczeniowe:

Materiał edukacyjny – należy przez to rozumieć materiał zastępujący lub uzupełniający podręcznik, umożliwiający realizację programu nauczania, mający postać papierową lub elektroniczną.

Materiał ćwiczeniowy – należy przez to rozumieć materiał przeznaczony dla uczniów, służący utrwalaniu przez nich wiadomości i umiejętności.

Katalog materiałów edukacyjnych może być szeroki, począwszy od zasobów edukacyjnych udostępnianych w sieci na platformach edukacyjnych, poprzez książki zawierające treści edukacyjne, które mogą zastąpić lub uzupełniać realizację programu nauczania.

Biorąc pod uwagę zasady udzielania i wydatkowania dotacji celowej należy jednak mieć na uwadze, że materiały te – analogicznie jak podręczniki – muszą służyć uczniom danej klasy (być wypożyczane, a w przypadku zasobów dostępnych w sieci – udostępniane) przez co najmniej 3 kolejne lata szkole.

Definicja materiału ćwiczeniowego, w odróżnieniu od materiału edukacyjnego, uwzględnia przede wszystkim jednorazowość materiału ćwiczeniowego, rozumianą jako brak możliwości korzystania z takiego materiału – zeszytu ćwiczeń przez kolejny rocznik uczniów.

Czy darmowe podręczniki będą także skierowane na ogólnych zasadach do słuchaczy gimnazjum dla dorosłych.

Nie. Słuchacze gimnazjum dla dorosłych nie są objęci prawem do bezpłatnego podręcznika.

Ustawa o systemie oświaty (art. 22ac) gwarantuje prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, przeznaczonych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, określonych w ramowych planach nauczania, uczniom szkół podstawowych i gimnazjów dla dzieci i młodzieży. Przepisu tego nie stosuje się do szkół dla dorosłych

Czy darmowe podręczniki będą także skierowane na ogólnych zasadach do uczniów gimnazjum z oddziałami przysposabiającymi do pracy.

Tak. Zapewnienie bezpłatnych podręczników/materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego dotyczy uczniów gimnazjum z oddziałami przysposabiającymi do pracy. Zgodnie z § 8 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r., Nr 61, poz. 624, z późn.zm.) dla uczniów, którzy po rocznym uczęszczaniu do gimnazjum i ukończeniu 15 roku życia nie rokują ukończenia gimnazjum w normalnym trybie, mogą być tworzone oddziały przysposabiające do pracy. W oddziałach przysposabiających do pracy kształcenie ogólne realizuje się zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego w formach dostosowanych do potrzeb i możliwości uczniów. Program przysposobienia do pracy opracowuje nauczyciel, z uwzględnieniem wybranych treści kształcenia zawartych w podstawie programowej kształcenia w określonym zawodzie.

Czy szkoła niepubliczna musi zapewnić uczniom bezpłatne podręczniki? Tzn. czy organ prowadzący musi zakupić podręczniki i nie może pobierać od rodziców opłat za podręczniki oraz nakazywać ich zakupu?

Nie. Niepubliczna szkoła podstawowa i niepubliczne gimnazjum nie mają obowiązku zapewnić uczniom bezpłatnie podręczników. W myśl art. 85b ustawy o systemie oświaty na sfinansowanie kosztu zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych przeznaczonych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych
z zakresu kształcenia ogólnego, określonych w ramowych planach nauczania ustalonych dla publicznych szkół podstawowych i gimnazjów, niepubliczne szkoły podstawowe i gimnazja otrzymują, na wniosek, dotację celową z budżetu jednostki samorządu terytorialnego obowiązanej do prowadzenia szkół odpowiedniego typu
i rodzaju.

Szkoły niepubliczne, które otrzymają dotację celową na zakup podręczników/materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, mają obowiązek zapewnić uczniom bezpłatny dostęp do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, zakupionych z tej dotacji.

Czy szkoła niepubliczna jest zobowiązana korzystać z bezpłatnych podręczników do nauczania w klasach I-III w szkole podstawowej?

Nie. Niepubliczne szkoły podstawowe nie mają obowiązku korzystać z bezpłatnego podręcznika dla uczniów klas I-III, zapewnianego przez Ministra Edukacji Narodowej.

W myśl art. 85b ustawy o systemie oświaty minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, na wniosek dyrektora niepublicznej szkoły podstawowej lub niepublicznej szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, zapewnia wyposażenie tych szkół w podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej w klasach I-III, o których mowa w art. 22ad ust. 1. Zatem, tylko w przypadku złożenia wniosku w sprawie dostarczenia tego podręcznika, szkoły niepubliczne mają obowiązek zapewnić uczniom bezpłatny dostęp do podręczników zapewnionych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Informacja o terminie i sposobie złożenia wniosku zamieszczana jest na stronie internetowej MEN.

W związku z reformą, dopłatami do podręczników chciałbym się dowiedzieć jak to ma wyglądać w praktyce. Planowana jest dotacja do podręczników. Czy cały zestaw otrzyma uczeń w takim wypadku ? Bardzo proszę o szczegółowe informację.

Uczeń będzie miał zapewniony dostęp do podręczników/materiałów edukacyjnych ustalonych w szkolnym zestawie. O tym, jakie podręczniki lub inne materiały edukacyjne znajdą się w szkolnym zestawie decyduje dyrektor szkoły, na podstawie propozycji zespołów nauczycieli uczących poszczególnych przedmiotów. Dyrektor szkoły ustala taki zestaw po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców.

Jestem nauczycielem przyrody w szkole podstawowej. Aktualnie jesteśmy na etapie wyboru podręcznika do klasy 4. Ja chciałabym nadal współpracować z wydawnictwem X. Wydawnictwo to podało ceny podręczników i ćwiczeń dla każdego przedmiotu. Jednak dużo nauczycieli z naszej szkoły chce podjąć współpracę z wydawnictwem Y, a wydawnictwo to oznajmiło, że nie ma możliwości wyboru ich podręczników na poszczególne przedmioty tylko albo szkoła wybiera ich pakiet dla wszystkich przedmiotów (i mieścimy się w cenie 140 zł) albo
w ogóle.

Dyrektor szkoły ma prawo żądać podania cen poszczególnych podręczników i autonomicznie kompletować zaproponowane przez nauczycieli podręczniki w oczekiwaną przez szkołę całość, zgodnie z ustalonym szkolnym zestawem podręczników.

W świetle art. 22d ustawy o systemie oświaty zakazane jest oferowanie sprzedaży podręcznika wyłącznie z innym podręcznikiem lub dodatkowymi materiałami dydaktycznymi przeznaczonymi dla ucznia. Takie działania wydawnictwa stanowią czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.).

Czy dyrektor szkoły może – przy braku porozumienia w zespole nauczycieli – wybrać podręczniki do zajęć edukacyjnych tylko jednego wydawnictwa (pakiet)?

Dyrektor szkoły ma prawo decydowania o wyborze podręcznika w sytuacji braku porozumienia w zespole nauczycieli co do wyboru jednego podręcznika lub materiału edukacyjnego. Niezgodna z przepisami prawa będzie sytuacja, w której dyrektor szkoły narzuca nauczycielom swoje propozycje w tym zakresie, mimo iż zespół nauczycieli przedstawił inną propozycję. Nauczyciele jednak, dokonując wyborów, nie mogą ignorować faktu istnienia górnego limitu środków finansowych określonego w ustawie, które szkoła może przeznaczyć na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych.

Jestem nauczycielem szkoły podstawowej i miałam okazję uczestniczyć
w spotkaniu wydawnictwa X w sprawie podręczników. Wydawnictwo to przygotowało pakiet swoich podręczników do wszystkich przedmiotów
i chce je traktować jako nierozerwalną całość, co uniemożliwia nauczycielom swobodny wybór podręcznika z innego wydawnictwa. Taka praktyka jest niezgodna z przepisami.

Tak. W świetle art. 22d ustawy o systemie oświaty zakazane jest oferowanie sprzedaży podręcznika wyłącznie z innym podręcznikiem lub dodatkowymi materiałami dydaktycznymi przeznaczonymi dla ucznia. Takie działania wydawnictwa stanowią czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.).

W naszej szkole wszystkie klasy „A” mają rozszerzony profil z języka angielskiego. Wiąże się to z tym, że klasy te pracują na innych podręcznikach w porównaniu do klas „B”, „C” i „D”. Klasy „A” często korzystają z dodatkowych podręczników, które umożliwiają poszerzenie wiedzy i umiejętności. Czy w związku z nadchodzącymi zmianami w korzystaniu z podręczników (szczególnie w przyszłych klasach 1, 2 i 4) jest możliwe to, aby klasy „A” z rozszerzonym językiem angielskim nadal mogły pracować na innych podręcznikach? Czy możliwe będzie dobieranie/zakup dodatkowych podręczników w celu rozszerzenia materiału nauczania w tych właśnie klasach?

Art. 22ab ustawy o systemie oświaty przewiduje wyjątki od zasady „jednego podręcznika lub materiału edukacyjnego” do danych zajęć edukacyjnych. Jednym z nich jest możliwość ustalenia w szkolnym zestawie więcej niż jednego (tytułu) podręcznika właśnie do języka obcego nowożytnego.

Dla uczniów oddziału „A” można zatem wybrać i kupić inny podręcznik niż dla pozostałych oddziałów tej klasy. Jeżeli chodzi o zakup dodatkowych materiałów edukacyjnych do nauczania języka obcego (oprócz podręcznika), to jest to możliwie w ramach posiadanej przez szkolę kwoty dotacji.

Wydawnictwo X wysyła na adres szkoły podręczniki demonstracyjne. W związku z różnymi interpretacjami zapisu art. 22 d ustawy o systemie oświaty proszę o informację czy przekazanie szkole podręczników ”demonstracyjnych” przez wydawnictwo nie jest naruszeniem ww. zapisu ustawy.

Nie ma formalnych przeszkód, aby wydawnictwa przesyłały szkołom okazowe egzemplarze podręczników.

Na przyszły rok szkolny 2015/16 zakupuję z dotacji podręczniki dla klasy czwartej szkoły podstawowej, w tym podręcznik do języka obcego, w przypadku mojej szkoły będzie to język niemiecki. W następnym roku szkolnym 2016/17 nie zakupuję podręczników dla czwartej klasy, bo mam je zakupione. Co zrobić w sytuacji, w której czwarta klasa (rok 2016/17) będzie miała obowiązkowy język angielski a nie niemiecki?

Taka sytuacja nie powinna mieć miejsca. Uczniowie, którzy w klasie IV uczą się
j. niemieckiego, powinni mieć możliwość kontynuacji tego języka do zakończenia szkoły podstawowej. Należy mieć na względzie, że od 2015 r. sprawdzian obejmuje również część drugą, z języka obcego nowożytnego, którego uczeń uczył się
(jako przedmiotu obowiązkowego) w szkole podstawowej. Sytuacja zmiany języka obcego w trakcie etapu kształcenia jest niedopuszczalna.

Obecnie moja klasa I uczy się j. niemieckiego, w drugiej klasie i następnych będą kontynuować naukę tego języka. Jednak na prośbę rodziców chciałabym wprowadzić od klasy I naukę języka angielskiego, a język niemiecki sukcesywnie wygasałby. Czy istnieje taka możliwość, aby otrzymać dotację na podręczniki i materiały do nauki j. angielskiego pomimo iż zakupione podręczniki do j. niemieckiego nie będą służyły trzem rocznikom?

Nie. Zmiana języka obcego nauczanego w szkole podstawowej może nastąpić z uwzględnieniem dwóch warunków:

– nie powinna być wprowadzona w trakcie trwania cyklu kształcenia (czyli w klasie II lub III, albo w klasie V i i VI),

– powinna być skorelowana z harmonogramem udzielania dotacji celowej na zakup podręczników do danej klasy.

Czy w momencie skorzystania z dotacji na zakup podręczników, zarówno do klas IV-VI szkoły podstawowej, jak i I-III gimnazjum, można dotację przeznaczyć na zakup części potrzebnych podręczników, a resztę sfinansować z środków własnych organu prowadzącego? W naszym przypadku jest to stowarzyszenie.

Dotacja celowa pobrana przez szkołę może być wykorzystana wyłącznie zgodnie
z zasadami przewidzianymi w art. 22ae ustawy o systemie oświaty.

Stosownie do postanowień art.22ai ustawy o systemie oświaty dyrektor szkoły podstawowej lub gimnazjum, za zgodą organu prowadzącego, może ustalić:

1) w zestawie, podręczniki lub materiały edukacyjne, których koszt zakupu dla ucznia przekracza kwoty dotacji celowej;

2) materiały ćwiczeniowe, których koszt zakupu dla ucznia przekracza kwoty dotacji celowej.

W takim przypadku różnicę między kosztem zakupu dla ucznia kompletu podręczników lub materiałów edukacyjnych oraz zakupu materiałów ćwiczeniowych a wysokością kwot dotacji celowej, pokrywa organ prowadzący szkołę podstawową lub gimnazjum.

Co się dzieje w sytuacji, kiedy szkole uda się zaopatrzyć uczniów
w podręczniki na kwotę niższą niż kwota dotacji?

Maksymalne kwoty dotacji na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych zostały określone w art. 22 ae ust. 5 ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z ust. 11 tego artykułu dotacja celowa może być wykorzystana także na pokrycie kosztu drukowania i powielania podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w celach dydaktycznych (np. pokrycie kosztów zakupu papieru, tonera). Dotacja celowa może być wykorzystana do końca roku budżetowego, na który została udzielona. Niewykorzystana dotacja podlega zwrotowi do budżetu państwa.

Sposób rozliczania wykorzystania dotacji celowej oraz wzór formularza rozliczenia wykorzystania tej dotacji określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lipca 2014 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe (Dz.U. z 2014, poz. 902, z póżn.zm.).

Czy kwota 50 zł, która jest przeznaczona na materiały ćwiczeniowe dla ucznia klas I-III szkoły podstawowej może być przez dyrektora szkoły ograniczona do kwoty 25 zł a pozostała część przeznaczona na renowację ksero?

Dotacja celowa na zakup materiałów ćwiczeniowych w wysokości 50 zł na ucznia (do wykorzystania na zakupy 49,50 zł na ucznia – 1% wykorzystanej dotacji otrzymuje jst na pokrycie kosztów obsługi zadania) stanowi nieprzekraczalny limit. Dyrektor szkoły może, w przypadku zakupu materiałów ćwiczeniowych za niższą kwotę, pozostałą część dotacji przeznaczyć na pokrycie kosztu drukowania i powielania materiałów ćwiczeniowych – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn. zm.) lub na zakup urządzeń umożliwiających druk i powielanie tych materiałów.

Pamiętać jednak należy, że dyrektor szkoły ustala materiały ćwiczeniowe obowiązujące w poszczególnych oddziałach na podstawie propozycji nauczycieli uczących w tych oddziałach.

Czy można w ramach całej otrzymanej dotacji zakupić niektóre podręczniki (mat, pol, ang, his, itp.) dla każdego ucznia – np. 75 szt., a niektóre z przeznaczeniem do korzystania tylko na lekcji (inf, plast, muz itp.) – wspólne dla wszystkich klas – np. 25 sztuk?

Takie rozwiązanie jest dopuszczalne. Ustalenie szkolnego zestawu podręczników i ich zakup powinien być dokonywany z uwzględnieniem zasady celowości. Jeżeli szkoła ma możliwość zapewnić uczniom organizację nauczania danych zajęć w taki sposób, aby uczniowie każdej klasy mieli zapewniony dostęp do bezpłatnych podręczników/materiałów edukacyjnych, pomimo niezakupienia ich w liczbie odpowiadającej liczbie uczniów, to takie rozwiązanie jest możliwe.

Załącznik nr 8 nie przewiduje sytuacji, że gmina lub powiat nie wykorzysta 1% na obsługę zadania i musi go oddać do Wojewody. Na Zał. nr 8 nie ma możliwości wykazania tego i są problemy z rozliczeniem dotacji. Czy można na rok 2015 coś zmienić w kolejnym Załączniku nr 9?

W roku 2015 nie przewiduje się zmian w tym zakresie w załącznikach dotyczących rozliczenia wykorzystania dotacji. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe, wydane na podstawie art. 22ag ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn.) reguluje rozliczenie wykorzystania dotacji na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i ćwiczeniowe (a więc środków bez 1% wykorzystanej dotacji stanowiącej koszty obsługi przez jst).

Czy można kupić i jak rozliczyć podręczniki do klasy I gimnazjum jeżeli w szkolnym planie nauczania przedmiot ten rozpoczyna się w klasie II? Boimy się, że przy zakupie w klasie II zabraknie pieniędzy. Jak się to ma do dyscypliny finansowej bo przecież podręczniki do tego przedmiotu będą przez rok leżały w bibliotece nie używane.

Środki z dotacji celowej przekazane szkołom w roku 2015 na rok szkolny 2015/2016 mogą być przeznaczone tylko na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych dla klasy I gimnazjum. Jeśli dany przedmiot rozpoczyna się w klasie II gimnazjum, to środki na ten cel zostaną przekazane szkole w roku 2016, na rok szkolny 2016/2017.

Dyrektorzy szkół, przygotowując szkolne plany nauczania dla klasy I gimnazjum na rok szkolny 2015/2016, powinny mieć na względzie planowaną organizację nauczania w tej klasie w kolejnych latach, co pozwoli na zaplanowanie poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z uwzględnieniem optymalnego wykorzystania środków dotacji celowej, przysługujących na uczniów tej klasy w każdym roku nauki w gimnazjum.

Wybraliśmy ćwiczenia do 7 przedmiotów, niestety z ofert cenowych wydawnictw, okazuje się że nie ma możliwości kupna do każdego przedmiotu. Czy można z kwoty na podręczniki przeznaczyć pieniądze na zakup ćwiczeń?

Ustawa o systemie oświaty przewiduje dwie rozłączne kwoty dotacji dla ucznia: na zakup podręczników lub materiałów edukacyjnych oraz na zakup materiałów ćwiczeniowych (25 zł). Nie jest możliwa zmiana przeznaczenia tych kwot, tzn. dotacji na zakup podręczników nie można przeznaczyć na zakup jednorocznych materiałów ćwiczeniowych, tak samo jak nie można zwiększyć puli środków na podręczniki rezygnując z zakupu zeszytów ćwiczeń.

Proszę mi podać kwoty dotacji celowej na wyposażenie w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych

Zmiana ustawy o systemie oświaty z dnia 20 lutego 2015 r. wprowadziła dodatkowy mechanizm umożliwiający udzielenie zwiększonych kwot dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe dostosowane do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z tych podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych. Na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 22aga ustawy o systemie oświaty, Minister Edukacji Narodowej, w drodze rozporządzenia, określił wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w przypadku uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Podręczniki i materiały edukacyjne o nauki języka obcego nowożytnego

Klasa I SP 24,75 zł x wskaźnik

Klasa II SP 24,75 zł x wskaźnik

Podręczniki i materiały

Klasa IV SP 138,61 zł x wskaźnik

Klasa I Gimnazjum 247,52 zł x wskaźnik

Materiały ćwiczeniowe

Klasa I SP -49,50 zł x wskaźnik

Klasa II SP 49,50 zł x wskaźnik

Klasa IV SP 24,75 zł x wskaźnik

Klasa I Gim. 24,75 zł x wskaźnik

Jakie będą obowiązywać procedury zakupu podręczników w szkołach przysanatoryjnych i przyszpitalnych w roku szkolnym 2015/2016?

Dla uczniów szkół zorganizowanych w podmiotach leczniczych również przysługuje dotacja celowa na wyposażenie w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe w roku szkolnym 2015/2016.

Warunkiem otrzymania takiej dotacji jest:

  • w przypadku szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego – przekazanie organowi prowadzącemu informacji niezbędnych dla ustalenia wysokości dotacji celowej, określonej w Załączniku nr 2 do Rozporządzenia MEN z dnia 7 lipca 2014 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe. W przypadku uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego od 31 marca 2015 r. obowiązywać będzie dodatkowo Załącznik nr 2a do rozporządzenia, stanowiący załącznik nr 1 dorozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzanie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lipca 2014 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe,
  • w przypadku szkół prowadzonych przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną, oraz szkół niepublicznych – złożenie wniosku o udzielenie tej dotacji wraz z informacjami niezbędnymi dla ustalenia wysokości dotacji określonymi w Załączniku nr 2 i nr 2a.

Liczba uczniów klas I,II,IV szkół podstawowych i klas I gimnazjów w podmiotach leczniczych wykazywana w ww. informacjach dla jednostek samorządu terytorialnego, w przypadku dotacji na rok 2015, nie powinna przekraczać średniej miesięcznej liczby uczniów odpowiednio klas I,II i IV szkół podstawowych i klas I gimnazjów w podmiotach leczniczych ustalonej według następującej zasady: suma średnich stanów miesięcznych od września 2014 r. do czerwca 2015 r. podzielona przez 10.

W przypadku szkół, które nie mogą wskazać liczby uczniów wg. ww. metodologii (np. w przypadku szkół nowoutworzonych) należy podać planowaną średnią miesięczną liczbę uczniów.

Informacje niezbędne dla ustalenia wysokości dotacji celowej oraz wnioski o dotacje na rok 2015 (w przypadku szkół prowadzonych przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego oraz szkół niepublicznych) szkoły mogą przekazywać do jednostki samorządu terytorialnego do dnia 15 września 2015 r.

Z czego planowany jest zakup ĆWICZEŃ do języka obcego w klasach I-III szkoły podstawowej. Z dotacji na język obcy 25 zł (chociaż ma być na podręcznik lub materiał edukacyjny) czy z dotacji 50 zł na materiał ćwiczeniowy?

Zakup materiałów ćwiczeniowych do języka obcego może nastąpić w ramach kwoty 50 zł (-1%) przeznaczonej na materiały ćwiczeniowe. Kwota 25 zł (-1%) może być przeznaczona na zakup podręcznika lub innego materiału edukacyjnego do nauki języka obcego.

Kto kupuje materiały dodatkowe dla dziecka z klasy pierwszej, które zmienia szkołę i w nowej obowiązują inne materiały do elementarza?

W takiej sytuacji zarówno podręcznik jak i materiały ćwiczeniowe dziecko powinno otrzymać ze szkoły, do której przechodzi. Jeżeli szkoła nie posiada wolnego egzemplarza podręcznika to zwraca się do kuratora oświaty, który dysponuje rezerwą podręczników, o przekazanie dodatkowego egzemplarza.

Zakupu materiałów ćwiczeniowych i podręcznika do nauki j. obcego nowożytnego szkoła powinna dokonać dla tego dziecka z własnych środków, które zostaną jej zrefundowane w kolejnym roku. Takie rozwiązanie przewiduje art. 22ae ust. 10 ustawy o systemie oświaty, w myśl którego jeżeli w wyniku zwiększenia się liczby uczniów w danej klasie w ciągu roku szkolnego środki z przekazanej dotacji celowej nie pokryją kosztu zakupu kompletów podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla tych uczniów, koszt zakupu brakujących kompletów podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych jest refundowany ze środków dotacji celowej przekazanej na kolejny rok szkolny.

Kiedy można rozpocząć proces aplikowania o dotację?

Tryb i terminy udzielania dotacji celowej na podręczniki zostały tak zaplanowane, aby zapewnić środki na zakup podręczników dla szkół na możliwie najwcześniejszym etapie i jednocześnie w taki sposób, aby uwzględnić zmiany w liczbie uczniów, w tym zmiany związane z postępowaniem rekrutacyjnym do szkół.

System udzielania dotacji został skonstruowany na tyle elastycznie, na ile to możliwe w przypadku finansowania zadania zleconego. Każda szkoła ma wpływ na moment otrzymania dotacji. Informację lub wniosek, niezbędne do udzielenia dotacji, dyrektorzy szkół mogą składać do organów prowadzących już od połowy marca każdego roku. Jednostka samorządu terytorialnego może dysponować środkami na zakup podręczników już w maju danego roku (przekazanie dotacji odbywa się najpóźniej do 15 października). 

Liczba uczniów klasy II i IV szkoły podstawowej jest znana odpowiednio wcześnie i tu prosimy o możliwie najszybsze aplikowanie o dotację celową. W przypadku klas I gimnazjów, dyrektor szkoły może złożyć wniosek o dotację opierając się na przewidywanej liczbie uczniów, którzy rozpoczną naukę w klasie I gimnazjum, wynikającej z arkusza organizacji pracy szkoły. 

Dyrektor szkoły, który złoży wcześniej informacje niezbędne do uzyskania dotacji, ma możliwość ich korekty, jeżeli faktyczna liczba uczniów będzie niższa lub wyższa od przewidywanej na etapie wnioskowania o środki. Jeśli dyrektor szkoły zakupi wcześniej podręczniki opierając się na rzetelnych informacjach, a ostatecznie do klasy tej przybyło mniej uczniów, nie będzie konieczności zwrotu przekazanej na ten cel dotacji. Jednak nawet jeśli dyrektor szkoły przekaże informację do organu jednostki samorządu terytorialnego w lipcu (czyli znając dostatecznie dobrze wynik postępowania rekrutacyjnego), to jednostka samorządu otrzyma środki finansowe w sierpniu, o ile nie będzie zwlekać z wnioskiem do wojewody.

Trzeba tylko pamiętać o tym, że do dnia 25 sierpnia każdego roku dyrektor szkoły ma obowiązek aktualizacji informacji lub wniosku, uwzględniając wyniki postępowania rekrutacyjnego. Natomiast do dnia 15 września dyrektor szkoły ma możliwość aktualizacji liczby uczniów.

W przypadku uczniów, którzy przybędą do szkoły po 15 września i szkoła nie będzie już mieć możliwości aktualizacji danych, organ prowadzący powinien sfinansować zakup podręczników, materiałów edukacyjnych lub ćwiczeniowych
z własnych środków dla nowego ucznia, a wydatek ten zostanie mu zrefundowany ze środków dotacji celowej przekazanej na kolejny rok szkolny. Warto nadmienić, że zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty kwota dotacji wynikająca
z liczby uczniów zostaje powiększona o kwotę właściwą na zakup dodatkowego kompletu podręczników na każdy oddział klasowy, właśnie po to, aby szybko móc reagować na przypadki zwiększenia się liczby uczniów.

Jakie zasady powinna stosować szkoła udzielając zamówienia dotyczącego zakupu podręczników i innych materiałów edukacyjnych?

To będzie uzależnione od wartości zamówienia; kwestię tę regulują:

  • 4 pkt 8c ustawy – Prawo zamówień publicznych;
  • 22az, 22aza, 22azb i 22azc ustawy o systemie oświaty.

 

  1. Wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro

 

W takim przypadku, zakup podręczników, materiałów edukacyjnych oraz ćwiczeniowych jest wyłączony spod rygorów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.), co znacząco ułatwi dyrektorom szkół realizację zadania zapewnia uczniom dostępu do bezpłatnych podręczników i materiałów. Należy jednak pamiętać, że zakup podręczników oraz materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych powinien się odbywać z zachowaniem zasad dokonywania wydatków publicznych przez jednostki sektora finansów publicznych określonych w art. 44 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.).

 

  1. Wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 30 000 euro – w tym przypadku ustawa o systemie oświaty przewiduje stosowanie uproszczonego trybu zakupu przez dyrektora szkoły podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, który przewiduje:
  2. obowiązek zamieszczenia ogłoszenia o udzielanym zamówieniu na stronie internetowej szkoły lub organu prowadzącego;
  3. obowiązek udzielenia zamówienia w sposób zapewniający przejrzystość, równe traktowanie podmiotów zainteresowanych wykonaniem zamówienia oraz z uwzględnieniem okoliczności mogących mieć wpływ na jego udzielenie;
  4. obowiązek niezwłocznego podania do publicznej wiadomości na stronie internetowej szkoły lub stronie internetowej organu prowadzącego, informacji o udzieleniu zamówienia z podaniem nazwy (firmy) albo imienia i nazwiska podmiotu, z którym szkoła zawarła umowę o wykonanie zamówienia, albo informację o nieudzieleniu tego zamówienia [art. 22az-22azc ustawy o systemie oświaty].

Jak obliczyć kwotę dotacji dla ucznia słabowidzącego w przypadku zakupu części podręczników i materiałów edukacyjnych oraz ćwiczeniowych w druku powiększonym, a części w druku standardowym (np. nie cały komplet podręczników wybranych przez nauczycieli jest zaadaptowany)?

Maksymalne kwoty dotacji dla szkoły na zakup podręczników lub materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych dla uczniów słabowidzących (w druku niepowiększonym i w druku powiększonym) zostały określone w ustawie o systemie oświaty w art. 22ae ust. 5 i 5a.

W przypadku kiedy uczeń słabowidzący będzie korzystał z różnych podręczników należy wypełnić tylko załącznik nr 2a, zaznaczyć opcję „słabowidzących, o których mowa w art. 22ae ust. 5a pkt 2 ustawy” i w ramach maksymalnej kwoty dla tego rodzaju niepełnosprawności zakupić cały komplet. Zasadne wydaje się, aby podręczniki w druku standardowym nie przekroczyły iloczynu kwot na ucznia oraz odpowiedniego wskaźnika określonego dla podręczników i materiałów edukacyjnych nie wydrukowanych w druku powiększonym.

Wszystkie podręczniki, materiały edukacyjne i ćwiczeniowe wybierane są przez nauczycieli pod kątem dostosowania ich do wzrokowych i psychofizycznych potrzeb uczniów słabowidzących (np. kwestie kolorystyki, układu materiału, jakości druku, większej ilości materiału ćwiczeniowego) nawet jeśli nie są powiększane (nie wszyscy uczniowie słabowidzący potrzebują powiększenia). Czy w związku z powyższym szkoła może wnioskować o kwotę dotacji zwiększoną o wskaźniki podane w § 7 Rozporządzenia MEN z dnia 20.03.2015 w sprawie wysokości wskaźników zwiększających kwoty celowej na wyposażenie szkół w podręczniki (..) dla uczniów niepełnosprawnych dla wszystkich uczniów słabo widzących, z wyjątkiem tych, którzy potrzebują druku powiększonego?

Istnieje taka możliwość, wtedy dyrektor szkoły wypełniając załącznik 2a wybiera odpowiedni rodzaj niepełnosprawności zaznaczając w tym przypadku opcję „słabowidzących, z zastrzeżeniem art. 22ae ust. 5a pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”. Kwoty dotacji na ucznia dla danej klasy należy przemnożyć przez odpowiednie wartości wskaźników podane w § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2015 r. w sprawie wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 441).

Jeśli w roku szkolnym 2015/2016 nie zostanie wykorzystana dotacja na zakup podręczników np. dla kl. IV (nauczyciele decydują się na pracę z materiałami własnymi – klasa ze sprzężonymi niepełnosprawnościami), czy będzie można na rok szk. 2016/2017 bez problemów uzyskać dotację na zakup podręczników dla kolejnej klasy IV, w której przewiduje się pracę z podręcznikami?

Zgodnie z zapisami art. 22ae ust. 8 ustawy o systemie oświaty jeżeli istnieje konieczność zapewnienia odpowiedniego kompletu podręczników lub materiałów edukacyjnych, w tym kompletu dostosowanego do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia niepełnosprawnego, w przypadku gdy liczba uczniów w danej klasie nie jest większa niż w poprzednim roku szkolnym, a istnieje konieczność zakupu kompletu podręczników lub materiałów edukacyjnych, w szczególności dostosowanego do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia niepełnosprawnego, z powodu niedokonania zakupu takiego kompletu ze środków ostatniej dotacji celowej udzielonej na wszystkich uczniów tej klasy lub udzielonej w poprzednim roku, jeżeli ostatnią dotację celową na wszystkich uczniów tej klasy udzielono dwa lata temu – dotacja celowa jest udzielana do wysokości kosztu zakupu brakujących kompletów podręczników lub materiałów edukacyjnych, rocznie nieprzekraczającej odpowiednich kwot.

Pamiętać dodatkowo jednak należy, że zgodnie z art. 22ak ust.6 ustawy: w przypadku gdy szkoła dysponuje wolnymi:

1) podręcznikami zapewnionymi przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, o których mowa w art. 22ad ust. 1, lub zakupionymi z dotacji celowej, o której mowa w art. 22ae ust. 3, lub

2) materiałami edukacyjnymi zakupionymi z dotacji celowej, o której mowa w art. 22ae ust. 3

– dostosowanymi do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych, dyrektor szkoły przekazuje te podręczniki lub materiały edukacyjne dyrektorowi szkoły, która wystąpi z wnioskiem o ich przekazanie. Podręczniki lub materiały edukacyjne stają się własnością organu prowadzącego szkołę, której zostały przekazane.

Dlatego też podręczniki lub materiały dostosowane powinny być w pierwszej kolejności, o ile to możliwe, pozyskiwane z innych szkół.

Czy szkoła może w ramach dotacji zlecić usługę druku książek, materiałów edukacyjnych w powiększonym druku? Większość wydawnictw nie ma w ofercie, sprzedaży książek zaadaptowanych dla uczniów słabo widzących.

Zgodnie z zapisami ustawy o systemie oświaty dotacja celowa na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe, przekazana organom prowadzącym szkoły, będzie mogła być wykorzystana także na pokrycie kosztu drukowania i powielania podręczników, materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn. zm.).

Dotacja będzie mogła być wykorzystana również na zakup urządzeń umożliwiających druk i powielanie tych podręczników i materiałów.

Szkoła zakupuje dla uczniów danej klasy na rok szkolny 2015/2016 podręczniki (standard lub/i powiększonym drukiem). W kolejnym roku szkolnym uczniowie następnej klasy mają inne potrzeby wzrokowe np. potrzebne są podręczniki powiększonym drukiem/standardowe lub w brajlu dla większej liczby uczniów. Czy jest przewidziana dodatkowa dotacja na dokonanie zakupu uzupełniającego?

Zgodnie z zapisami art. 22ae ust. 8 ustawy o systemie oświaty jeżeli istnieje konieczność zapewnienia odpowiedniego kompletu podręczników lub materiałów edukacyjnych, w tym kompletu dostosowanego do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia niepełnosprawnego, w przypadku gdy liczba uczniów w danej klasie nie jest większa niż w poprzednim roku szkolnym, a istnieje konieczność zakupu kompletu podręczników lub materiałów edukacyjnych, w szczególności dostosowanego do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia niepełnosprawnego, z powodu niedokonania zakupu takiego kompletu ze środków ostatniej dotacji celowej udzielonej na wszystkich uczniów tej klasy lub udzielonej w poprzednim roku, jeżeli ostatnią dotację celową na wszystkich uczniów tej klasy udzielono dwa lata temu – dotacja celowa jest udzielana do wysokości kosztu zakupu brakujących kompletów podręczników lub materiałów edukacyjnych, rocznie nieprzekraczającej odpowiednich kwot.

Chciałabym zapytać o sposób prawidłowego uzupełnienia Załącznika nr 5 i 5a. Będąc powiatem prowadzimy jedynie szkoły specjalne (SP Specjalną 1 szt., G Specjalne 2 szt.) – czy uzupełniamy tabelę w rozdziale 80102 i 80111 uwzględniając jakieś dodatkowe podręczników dla wychowanków? A co z rozdziałem 80150? Co powinno być tu ujęte?

Jeśli wnioskują Państwo do Wojewody o środki z dotacji celowej wyłącznie dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego (wymienionych w art. 22ae ust. 5a ustawy) , o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów należy złożyć wniosek na załączniku nr 5a, w pozostałych przypadkach na załączniku nr 5.

Rozdział 80150 dotyczy szkół ogólnodostępnych oraz integracyjnych, nie dotyczy natomiast szkół specjalnych (w tym przypadku zastosowanie mają odpowiednio rozdziały 80102 i 80111).

Zgodnie z zapisami ustawy o systemie oświaty ze środków dotacji celowej szkoła może zakupić dla każdego oddziału danej klasy tylko jeden dodatkowy komplet podręczników lub materiałów edukacyjnych.

Mam pytanie dotyczące dotacji celowej na podręczniki dla uczniów klas 1 Gimnazjum – podręczniki do języków obcych. Zakładając, że w roku 2015/2016 będzie 100 uczniów w klasie pierwszej, poziom podstawowy: 40, zaawansowany: 60. Taką też liczbę podręczników na dany poziom zaawansowania zamówię. Jeśli w kolejnym roku te proporcje będą inne, np. 70 poziom podstawowy, 30 zaawansowany. Czy otrzymam dotację na brakujące podręczniki z języków obcych na dany poziom zaawansowania dla uczniów klas pierwszych na rok 2016/2017?

Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotuje rozwiązania, które w roku szkolnym 2016/2017 umożliwią dyrektorom szkół wnioskowanie o środki z dotacji celowej na brakujące podręczniki z języków obcych na dany poziom zaawansowania dla uczniów klas pierwszych na rok 2016/2017.

Bardzo proszę o informację w jaki sposób obliczyć w tabelce środki niezbędne na wyposażenie szkoły w podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne do zajęć… dla dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego realizującego obowiązek szkolny w szkole podstawowej ogólnodostępnej. Jest 1 uczeń w klasie II. Czy w poz. 2 prognozowana liczba uczniów odpowiednich klas w roku szkolnym 2015/2016 – przy 2 oddziałach w szkole powinnam wpisać liczbę 2?

Jeżeli uczeń ten będzie korzystał z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych wypełniając Załącznik 2a, w poz. 2 można wpisać wartość „2”, w przypadku kiedy szkoła zdecyduje się zakupić dodatkowy zestaw podręczników lub materiałów edukacyjnych dla tego oddziału dostosowany do potrzeb edukacyjnych uczniów z daną niepełnosprawnością. Jednak jeśli dla tego oddziału klasy II, dodatkowy zestaw podręczników lub materiałów edukacyjnych został wykazany w załączniku nr 2, wtedy należy wpisać wartość „1”. Na każdy oddział danej klasy przypada tylko jeden dodatkowy komplet podręczników lub materiałów edukacyjnych, zakupiony ze środków dotacji celowej.